Nieuwe taboes – Over seksuele druk onder tieners.

8 dec. 2017, Verslag debatavond georganiseerd door NPV en het WI-SGP

Ontregelende kracht seksualiteit

Het thema wordt geïntroduceerd door emeritus hoogleraar Frank Koerselman. Hij begon met de neuroloog uit de vorige eeuw Sigmund Freud. Freud heeft een enorme invloed gehad op de visie op seksualiteit in de psychoanalyse. De stoomtrein die in zijn tijd werd uitgevonden, is daarvan een metafoor: de druk moet van de ketel. Onderdrukking van seksualiteit was de oorzaak van de vele zenuwinzinkingen, zo was de theorie. Mannen en vrouwen moesten bevrijd worden van de schaamte rond seksualiteit.

Maar seksualiteit zelf heeft juist een enorme ontregelende kracht en is een bedreiging voor de samenhang in de samenleving, aldus Koerselman.

Van taboe naar kunstje

De taboeïsering van toen is doorgeslagen naar een trivialisering van seks nu. Het is gereduceerd tot een behoefte zoals eten en drinken, waardoor het idee bestaat dat je niets hoeft te reguleren. Een tiener moet het kunstje zo snel mogelijk kunnen. Je moet het gedaan hebben, dan hoor je erbij. “Zo beroof je seks van zijn waarde”, zegt Koerselman fel. Vroeger leerden jongens nog zelfbeheersing, maar nu is directe bevrediging het dogma. Geen wonder dat er zoveel #metoo-verhalen zijn.

Trouw

Er zijn volgens Koerselman twee wegen uit deze crisis. Allereerst de herwaardering van het gezin. De individuele belastingheffing is een regelrechte ‘gezinsboete’, polemiseert hij. En levenslange relaties for better for worse moeten weer normaal worden. Het cynisme van teleurgestelde feministen riep van de daken ‘Hecht je niet!’. Jongeren van nu hebben wel behoefte aan een stabiele relatie, maar weten niet meer hoe. Ze hebben amper positieve voorbeelden om zich heen. Koerselman pleit voor trouw als kernwaarde. Dat heeft deze tijd die zich kenmerkt door wantrouwen hard nodig.

Slachtoffers

Tijdens de paneldiscussie gaan Maarten Abelman, hoofd bureau Nationaal Rapporteur Mensenhandel, Michel Bijl van de zedenpolitie Amsterdam en Agaath Visser, hulpverlener bij Er is hulp in gesprek over de praktijk van kwetsbare tieners.

Abelman trapt af met schokkende cijfers: 1 op de 3 meisjes en 1 op de 5 jongens is seksueel misbruikt als kind. Misbruik wordt vaak gepleegd door iemand die het slachtoffer kent en een vertrouwensband mee heeft. Te vaak reageert de omgeving met veroordeling: ‘Waarom ging Anne Faber alleen fietsen?’ We moeten er juist zijn voor de slachtoffers en voorlichting geven over grenzen. De helft van de ouders doet niets aan seksuele voorlichting. Politieagent Bijl herkent dat ouders het lastig vinden om het over seks te hebben. Ouders zouden meer mediawijs moeten worden. Mag de smartphone mee naar de slaapkamer? Door internet en apps wordt er volop geëxperimenteerd. Hulpverlener Visser ziet de hulpvragen steeds complexer worden: ‘ik weet niet wie de vader is’. De eerste vraag van de huisarts ‘wil je een abortus’ geeft meisjes ook nog eens keuzestress. Jongeren leven in een wereld van fastfood en fast sex. Ze staat ervan versteld dat tot je 18^e veel is verboden, maar seks niet. ‘Waarom zijn anticonceptie en abortus gratis beschikbaar?’, vraagt ze zich af.

Dr. Corrie

Vanuit het publiek klinkt kritiek op de bestaande voorlichting op scholen. Dat is beperkt tot ‘als je het maar veilig doet’. Er wordt nu al vanuit gegaan dat kinderen seks met elkaar hebben. Terwijl het liever zover niet moet komen. Lesmethoden liggen erg ver uit elkaar. Veel scholen hebben behoefte aan een goede methode.

Dat resoneert in het debat tussen de politici Kees van der Staaij (SGP) en Nine Kooiman (SP). We hebben zwemles, verkeersles, maar waarom geen relatieles? Kooiman vindt dat relatieles ook vooral jongens moet aanspreken: hoe ga je met elkaar om en waar liggen de grenzen? Die smartphone is de key in heel de discussie. Kooiman: ‘ik ben jaloers op jullie smartphoneloze dag!’ Van der Staaij ziet naast een verbod op reclame voor fastfood graag een waarschuwing tegen de schaduwzijden van vrije seks.

Meer capaciteit

Ook de strafrechtelijke kant komt aan bod. Veel daders van ontucht en sexting zijn nog niet volwassen, maar het is wel strafbaar. Strafvervolging doet vaak meer kwaad dan goed. Daarom moet de kans op herhaling beperkt worden door een taakstraf en worden daders op cursus gestuurd. Een groot deel van kinderporno op internet wordt door kinderen die hun grenzen verkennen zelf gemaakt. Je krijgt plaatjes er nooit meer af. Het Openbaar Ministerie zou meer capaciteit moeten krijgen om meer zaken op te kunnen pakken, daarover waren de politici het roerend eens.