Juni 2021, Agnes Jonckheere

De verkrachting van een 14-jarig meisje uit Gavere, gefilmd en geplaatst op sociale media door jongeren, en gevolgd door de zelfmoord van het betrokken meisje na het zien van de beelden, brengt een golf van verontwaardiging teweeg bij de burgers.

Jammer genoeg is dat geen alleenstaand feit en blijft het dikwijls bij verontwaardiging. De dood van Julie van Espen zit nog vers in ons geheugen (Bron >>). Wat is er sedertdien veranderd in het beleid?

Elk jaar wordt ongeveer 2 % van de Belgische vrouwen slachtoffer van verkrachting, van poging tot verkrachting of van een ernstige aanranding van de eerbaarheid. Dat zijn om en bij de 80 000 vrouwen, al weten we uit onderzoek dat lang niet alle feiten worden aangegeven. Er is nog steeds een zeer groot zogenoemd ‘dark number’. Er worden nu elke week 4 groepsverkrachtingen aangegeven, omgerekend zo’n 200 per jaar, maar ook hier zijn er waarschijnlijk meer (Bron >>).

Child Focus en experten lieten onlangs verstaan dat het aantal dossiers over online expliciete beelden van seksueel misbruik (kinderporno) sinds het begin van de coronacrisis met meer dan 60 procent gestegen is (Bron >>).

Minister van Justitie pleit voor strengere straffen voor verkrachting en hervalpreventie bij jongeren. Verder pleit men voor meer Zorgcentra na seksueel geweld en hervalpreventie bij jongeren. Goedele Liekens vindt dat er meer aandacht moet zijn voor een degelijke seksuele opvoeding bij jongeren omdat dit volgens haar de kans op seksueel geweld aanzienlijk verkleint. Onderzoeken van het WHO zouden dit aantonen (Bron >>).

Comité Bezorgde Ouders, die de vrije seksuele opvoeding al jaren bekampt, stelt zich toch vragen of die expliciete seksuele opvoeding wel meewerkt ten goede.

Het thema sexting is duidelijk door Sensoa dit jaar op de agenda gezet van de scholen, maart 2021 naar aanleiding van de lentekriebels. Er werd een navorming georganiseerd over seks en relaties in een digitale wereld voor leerkrachten, zodat ze beter toegerust zijn voor het brengen van deze materie. Better s@fe than sorry! De aankondiging luidde als volgt “Jongeren zijn volop bezig met het experimenteren op seksueel vlak, zowel offline als online. Sexting is dan ook niets vreemd meer. Maar wanneer is sexting nu oké en wanneer niet? Hoe praat je hier als leerkracht over”? (Bron >>)
Hier gaat men zowel het experimenteren met seks als het experimenteren met sexting online normaliseren. Wat is de meerwaarde van sexting? Binnen een vaste relatie wordt er weinig gebruik van gemaakt. Vooral in losse relaties gaat men hiermee experimenteren, met alle gevolgen van dien (Bron >>). Dat sexting gemiddeld voor 25 % van de gevallen uit de hand loopt, is blijkbaar geen reden om hiermee op te houden en dit niet meer te normaliseren bij onze jongeren. Zijn we dan verbaasd dat het aantal dossiers over online expliciete beelden van seksueel misbruik toeneemt?

Dat porno bekeken wordt door tieners, is geen probleem voor onze experts. Als je maar weet dat het ‘in het echt’ er anders aan toe gaat. Dat is de pedagogische raad van Goedele Liekens en Sensoa.
De wet zegt duidelijk ‘Jongeren onder 18 mag je niet confronteren met afbeeldingen, teksten of voorwerpen die ‘oneerbaar’ zijn. Porno mag niet aangeboden worden. Verkopen, tentoonstellen en verspreiden is strafbaar.’ Door een gedoogpolitiek en de enorme business die hierrond gegroeid is, lijken er echter geen grenzen meer te bestaan (Bron >>). De kinderporno die doorgestuurd wordt op sociale media, mede door een ‘uitgelopen’ sexting, is niet meer te overzien. En het is onmogelijk om dit allemaal te bestraffen. Ook de porno-industrie laat uitgebreid seksuele taferelen zien. Zijn we dan verbaasd dat jongeren er niet voor terugdeinzen hun eigen naaktbeelden uit te geven?
Het gevolg van het feit dat men porno gaat normaliseren, reeds bij tieners, is dat sommigen reeds van jongs af aan verslaafd zijn aan porno. De bevrediging staat centraal en het meisje wordt een object. Zijn we dan verbaasd dat jongens zo omgaan met meisjes en hen ‘gebruiken’ voor eigen genoegens?

Het Sensoa-vlaggensysteem dat grensoverschrijdend gedrag aanduidt aan de hand van bepaalde criteria, zoekt ook de grenzen van het aanvaardbare op. Samen masturberen, het strelen van elkaar op gevoelige plaatsten, elkaar bevredigen, het kan allemaal als het maar met wederzijdse toestemming gebeurt, als het passend is binnen de context en omgeving en er niet meer dan 3 jaar leeftijdsverschil is tussen de betrokkenen. Enkel vaginale of anale infiltratie is verboden. Ook het zelfrespect mag niet in gevaar komen (Bron >>). Welke opvoedkundige boodschap geeft men hier? Samen seksen en experimenteren kan. Jezelf blootgeven, ook in groep is geen probleem. Verbaast het u dan dat men een stap verder gaat en iets meer uitprobeert?

Een afspraakje maken met een vriendje als tiener kan best, ook als de ouders niet op de hoogte zijn. Dit stond reeds in de jongerengids van 2017 die uitgedeeld werd aan de derde graad van de lagere school (Bron >>). Verbaast het u dan als een veertienjarig meisje met een vriendje een afspraak maakt en het misloopt?

Verder worden onze jongeren in sommige scholen verplicht boeken te lezen met vulgair taalgebruik en bedenkelijke thema’s. Zoals de boeken van Dirk Bracke en Lize Spit, waar seks, drugs, incest, verkrachting, … de rode draad vormen in het verhaal (Bron >>). Als ouders hiertegen ingaan krijgen ze problemen met de leerkracht en directie. En deze boeken met dergelijke inhoud krijgen dan de literatuurprijzen. Het zet de schrijvers ook aan in die richting verder te gaan schrijven. Zo wordt het denken van onze jongeren besmeurd door dergelijke verhalen. Zijn dat de opvoedkundige voorbeelden die onze jongeren moeten meekrijgen? Verbaast het u dat sommige jongeren zo’n verhaal uitleven?

Als men leert om online van seks te genieten, dat met porno kijken niets verkeerds is, dat men mag experimenteren met leeftijdsgenoten, als verplichte lectuur op school jongeren aanmoedigt de grenzen op te zoeken, als een afspraakje maken als tiener met een vriend normaal is, als de pakkansen van justitie minimaal zijn, … dan moet men niet verbaasd zijn dat jongeren overgaan tot grensoverschrijdend gedrag. Ook het feit dat anticonceptie vlug binnen bereik is van jongeren, faciliteert hun seksuele uitspattingen.

Nee Goedele Liekens en Sensoa, niet een ‘dergelijke’ seksuele opvoeding conform de Wereld Gezondheidsorganisatie, waarbij grenzen worden afgetast, zal seksueel misbruik tegenhouden, maar een andere seksuele opvoeding is noodzakelijk. Het zelfrespect wordt wel degelijk ondermijnd als men zijn lichaam prijsgeeft om te experimenteren. Wat als de jongen een seksuele daad ziet als een experiment en het meisje dit ervaart als een verkrachting? Het losjes omgaan met naakt, het blootgeven van jouw intieme geslachtsdelen in groep, voor de webcam, het delen van intieme foto’s via sociale media, het normaliseren van porno … Het werkt allemaal grensoverschrijdend gedrag in de hand. Wanneer gaat men dit nu toegeven? In plaats van te dweilen met de kraan open zou men beter de grenzen wat beter afbakenen.

Meer Zorgcentra na sociaal geweld openen, grotere straffen voor seksueel geweld, het heropvoeden van delinquenten, … zijn allemaal vijgen na Pasen, wanneer het kwaad is geschied. Wanneer gaat men preventief jongeren aanleren dat seks geen speeltje is, maar plaatsvindt binnen een duurzame relatie? Of zal men dat blijven oubollig vinden en spelen met vuur?

Leer jongeren op een gezonde manier goede relaties op te bouwen. Dit garandeert veel levensvreugde en is tegelijk een goede basis om een duurzame relatie op te bouwen waar seks ten volle tot zijn recht komt.